“เหตุที่ทำให้เราเกิด”
เรามีร่างกายเพราะความชั่ว ความชั่วมีอะไรบ้าง
(1) กิเลส
(2) ตัณหา
(3) อุปาทาน
(4) อกุศลกรรม
กิเลส แปลว่า อารมณ์ชั่ว อารมณ์ชั่วตัวนี้แปลว่าโง่ กิเลสแปลว่าความเศร้าหมองของจิต
แปลไปได้ทั้งนั้น เราไม่ต้องรู้หรอก ถามไปถามมาคือ พัง กิเลส ต้องแปลไปเลยว่า อารมณ์โง่
จิต ต้องมีสภาพผ่องใสประภัสสร เรียกว่าจิตดั้งเดิมมันมีสภาพผ่องใส ไอ้กิเลสคืออารมณ์ชั่วที่มันครอบจิตทำให้จิตสกปรก ฉะนั้น เหมือนกับแว่นตาเราใส ๆ นี่ ถ้าโคลนเข้ามาติดมองอะไรไม่ชัดใช่ไหม ฉะนั้น ไอ้กิเลสตัวนี้เราจะแปลให้มันง่ายที่สุดคืออารมณ์ของความโง่
ถ้าคนโง่จึงทำความชั่ว ถ้าคนฉลาดเขาไม่ทำความชั่ว กิเลสคือความเศร้าหมองของจิตแปลว่าอารมณ์โง่
เมื่อความโง่เกิดขึ้นแล้ว ก็เกิดตัณหาความอยากในสิ่งที่ไม่ควร ใช่ไหม อยากในสิ่งที่ไม่ควร ไอ้ทุกข์ก็เห็นว่ามันเป็นสุขอยากตะเกียกตะกายเข้าไปหาความทุกข์ เพราะคิด
พระราชพรหมยาน,ธัมมวิโมกข์ (2561), 450