จิตวิเวก
สงัดจิตได้แก่ อารมณ์ฌาน เมื่อจิตจะเป็นฌานได้ต้องปราบนิวรณ์ ๕ สงบ
เมื่อนิวรณ์๕ สงบจิตก็สงัดจาก นิวรณ์ ท่านเรียกว่าฌาน
เมื่อกายวิเวกเพราะไม่มีเสียงชาวบ้านรบกวน
อารมณ์ก็เป็น สมาธิง่าย เรียกว่าเข้า ฌานสบาย
เมื่อวิเวกทั้ง ๒ ได้เเล้วก็ต้องวิเวก ๓ ต่อไป คือ อุปธิวิเวก
แปลว่า สงัดกิเลส อันนี้ไม่ยาก
เมื่อสมาธิดีแล้ว ทรงฌานเต็มกำลังได้เเล้ว ก็เอาฌานเป็นบาทคือ ที่ตั้งอารมณ์ แสวงหาความจริงมาใคร่ครวญ ทรงอารมณ์ให้เห็นตามความเป็นจริง
